Co lubi opryszczka?

Wioleta Szulejewska

Przyczyna pojawienia się wirusa opryszczki jest jedna, to wirus HSV – Herpes simplex virus, a dokładniej rzecz ujmując, dwa blisko spokrewnione ze sobą wirusy: HSV-1, który najczęściej powoduje wykwity w okolicy ust, oraz wirus HSV-2, który najczęściej powoduje wykwity na narządach płciowych. Szacuje się, że wirusem HSV-1 zakażone jest nawet 90% społeczeństwa, a połowa tej grupy cierpi na nawroty opryszczki wargowej.¹ Osoba, która uległa zakażeniu, już zawsze będzie miała w organizmie wirus opryszczki.

Jedna przyczyna, wiele powodów

Zakażenie wirusem HSV jest zakażeniem latentnym, czyli takim, które trwa całe życie, co oznacza, że ten, kto raz zaraził się HSV, już zawsze będzie miał w swoim organizmie wirusa opryszczki. Kiedy pojawiają się sprzyjające okoliczności, wirus się uaktywnia, powstają wykwity. Wtedy też – okresowo – wirus jest wydalany w ślinie. Przenosi się na kolejne osoby między innymi podczas pocałunków. Najbardziej zaraźliwy jest płyn z pęcherzyków. Zakazić się można także poprzez picie z tej samej szklanki, jedzenie tymi samymi sztućcami czy używanie wspólnych ręczników. Choć przyczyną pojawienia się wykwitów zawsze jest wirus HSV, to czynników, które mają wpływ na jego uaktywnienie się, jest co najmniej kilka, należą do nich m.in.: stres, przemęczenie, wyziębienie, gorączka, zabiegi i urazy w okolicy ust czy nadmierna ekspozycja na światło słoneczne.

Źródło: Adobe Stock.

Przeziębienie, gorączka, zakażenie górnych dróg oddechowych

Różnego rodzaju infekcje, także te przebiegające z podwyższoną temperaturą ciała, osłabiają organizm, a to dla wirusa HSV idealna okazja do tego, by się uaktywnić. Grypa czy przeziębienie, choć dotyczą przede wszystkim górnych dróg oddechowy, wpływają na cały układ odpornościowy.

Stres, przemęczenie

Stres i zmęczenie mają ogromne znaczenie dla funkcjonowania całego ciała. Zbyt duża ilość obowiązków, zbyt mała ilość snu, stres, zwłaszcza ten długotrwały, sprzyjają osłabieniu organizmu. Równie negatywnie na układ immunologiczny wpływają depresja i zaburzenia nastroju.² Trudno jest zupełnie wyeliminować stres z życia, pojawienie się opryszczki może być sygnałem, że zbytnio mu się poddaliśmy i powinniśmy o siebie zadbać.

Zabiegi i urazy w okolicy ust

Zdarza się, że zauważamy korelację czasową między zabiegiem w okolicy ust a pojawieniem się opryszczki. Wykwity mogą pojawić się np. po wizycie w gabinecie stomatologicznym, gabinecie medycyny estetycznej lub gabinecie kosmetycznym. Wystąpienie wykwitów nie ma jednak nic wspólnego z brakiem sterylności czy brakiem zachowania higieny. Za aktywację wirusa odpowiada podrażnienie skóry wokół ust przez używane podczas zabiegów narzędzia lub pojawienie się mikrourazów. Warto tu zaznaczyć, że choć nie sam zabieg stomatologiczny czy kosmetyczny jest powodem pojawienia się opryszczki, to aktywna opryszczka jest powodem do rezygnacji z wizyty zarówno u dentysty, jak i u kosmetologa.³

Źródło: Adobe Stock.

Zwróć szczególną uwagę na dbałość o skórę wokół ust przed zabiegami. Jeśli cierpisz na często nawroty opryszczki, zastosuj profilaktykę.

Ciepło – zimno

Skóra narażona na zmienne warunki staje się odwodniona i traci elastyczność. Tak dzieje się wtedy, kiedy skóra wokół ust odczuwa nagłe zmiany temperatur. Ma to miejsce zarówno zimą – kiedy wchodzimy z zewnątrz do ciepłego pomieszczenia, jak i latem, kiedy narażamy się na działanie klimatyzacji. Różnica temperatur odczuwana jest także wtedy, kiedy podczas upałów raczymy się zimnymi napojami lub wskakujemy do basenu z chłodną wodą. Dodatkowo niekorzystanie na stan skóry wokół ust wpływa promieniowanie ultrafioletowe, dlatego warto chronić usta za pomocą pomadki z filtrem UV. Wargi warto chronić także przed zimnym wiatrem w chłodniejsze dni.

Czego opryszczka nie lubi?

Wirus HSV nie czuje się pewnie, gdy jesteś wypoczęta, a twój układ immunologiczny działa na pełnych obrotach. Szczególnie nie lubi gdy stosujesz profilaktykę nawrotów opryszczki, czyli kiedy zażywasz acyklowir. Substancja ta znajduje się np. w tabletkach Hascovir control MAX, które zapobiegają nawrotom opryszczki i zawierają maksymalną dawkę acyklowiru w jednej tabletce, dostępną bez recepty.⁴ Sama opryszczka, jeśli już się pojawi także nie przepada za acyklowirem. Do walki z opryszczką zastosuj żel z tą substancją czynną. Acyklowir stosowany miejscowo łagodzi zmiany skórne i zmniejsza ryzyko ich rozprzestrzeniania się.⁵ W aptece poproś o Hascovir Lipożel, jedyny na polskim rynku aptecznym żel z acyklowirem, który nie pozostawia na ustach białego śladu i jest dostępny bez recepty.⁶

HAS/23/12/12/b

Hascovir control MAX, 400 mg, tabletki. Skład: 1 tabletka zawiera 400 mg acyklowiru (Aciclovirum). Postać farmaceutyczna: tabletka. Wskazania do stosowania: Zapobieganie nawrotom opryszczki pospolitej u pacjentów z prawidłową odpornością. Produkt leczniczy może być stosowany jedynie u pacjentów, u których w przeszłości rozpoznano zakażenie wirusem opryszczki pospolitej. Podmiot odpowiedzialny: "PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK" S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242 E.

Hascovir LIPOŻEL, 50 mg/g, żel. Skład: 1 g żelu zawiera 50 mg acyklowiru (Aciclovirum). Postać farmaceutyczna: żel. Wskazania do stosowania: Leczenie opryszczki wargowej (tzw. zimno) i zmian opryszczkowych na twarzy. Podmiot odpowiedzialny: PRZEDSIĘBIORSTWO PRODUKCJI FARMACEUTYCZNEJ HASCO-LEK S.A. 51-131 Wrocław, ul. Żmigrodzka 242E.

To jest lek. Dla bezpieczeństwa stosuj go zgodnie z ulotką dołączoną do opakowania i tylko wtedy, gdy jest to konieczne. W przypadku wątpliwości skonsultuj się z lekarzem lub farmaceutą.

¹ Kuchar E. Opryszczka (zakażenie wirusem opryszczki zwykłej) – przyczyny, objawy, leczenie https://www.mp.pl/pacjent/choroby-zakazne/choroby/zakazenia-wirusowe/158823,zakazenie-wirusem-opryszczki-zwyklej-u-doroslych Dostęp: 22.12.2023

² Schmidt Sigrun AJ, et al. Mood disorders and risk of herpes zoster in 2 population-based case-control studies in Denmark and the United Kingdom. American Journal of Epidemiology, 2018, 187.5: 1019-1028.

³ Kononowicz WS, Malara B. Post-treatment physiological effects, adverse effects and complications after the selected aesthetic treatments. Review of the literature. Aesth Cosmetol Med. 2021;10(5):211-216.

⁴ Rejestr Produktów Leczniczych https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/rpl/search/public stan na: 22.12.2023

⁵ Lesiak A i in. Kompleksowe leczenie opryszczki wargowej. Forum Dermatologicum 2017; 3(4): 147–151

⁶ Rejestr Produktów Leczniczych https://rejestry.ezdrowie.gov.pl/rpl/search/public stan na: 22.12.2023